हरतालिका तीज २०२३ : भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या तृतीयेला हरतालिका तीज साजरी केली जाते. हे हिंदू धर्माचे एक व्रत आहे जे विवाहित स्त्रिया तसेच चांगल्या पतीची इच्छा असलेल्या कुमारी मुलींप्रमाणेच पाळतात. याला सामान्यतः तीज किंवा तीजा असेही म्हणतात. यावर्षी हरतालिका तीज 2023 सप्टेंबर रोजी साजरी केली जाणार आहे.
या व्रतात महादेव शिव आणि माता गौरी पार्वतीची पूजा करतात. स्त्रिया दिवसभर उपवास ठेवून भगवान शिव आणि देवी पार्वतीची पूजा करतात.
हरतालिकाचा अर्थ काय आहे?
जेव्हा माता पार्वतीला कळले की तिच्या वडिलांनी भगवान विष्णूशी तिचा विवाह निश्चित केला आहे, तेव्हा ती खूप दुःखी झाली. त्यांचे दु:ख पाहून पार्वतीजींच्या एका मैत्रिणीने त्यांना दु:खाचे कारण विचारले. पार्वतीजींनी आपली व्यथा सांगितली की ती प्रामाणिक अंतःकरणाने भगवान शंकराची पूजा करते आणि त्यांच्याशिवाय इतर कोणालाही आपला पती समजू शकत नाही. तेव्हा सखीने पार्वतीची समजूत घालून तिची मैत्रिण तिला वनातील तपश्चर्येच्या ठिकाणी घेऊन गेली, जिथे तिचे वडीलही पोहोचू शकले नाहीत.
तेथे पार्वती शिवासाठी कठोर तपश्चर्या करू लागले. त्यामुळे शिवाने त्यांना दर्शन देऊन पार्वतीच्या इच्छेनुसार विवाह करण्यास सांगितले. यानंतर पार्वतीजींनी आपले व्रत तोडले आणि दुसऱ्या दिवशी सकाळी पारण केले. हा दिवस भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या तृतीयेला होता.
हरतालिका या शब्दाचा अर्थ असा आहे की पार्वतीजींची मैत्रीण तिला घेऊन गेली, म्हणजे तिचे अपहरण करून नेण्यात आले, म्हणून हर, आणि तालिका म्हणजे सखी.
हरतालिका तीज कशी साजरी करावी
चोवीस तास शांत (मौन) राहा.
एक दिवस अगोदर हातात मेंदी काढावी.
मातीपासून भगवान शिव, माता पार्वती आणि गणेशाच्या मूर्ती तयार करा.
केळीच्या पानांचा मंडप तयार करा.
मूर्तीसमोर दिवा आणि अगरबत्ती प्रज्वलित करा.
फळे, फुले, मिठाई, हार, दूर्वा, बेलपत्र, शमीपत्र अर्पण करा.
पार्वतीला बांगड्या, बिंदी, अलाता, नेल पॉलिश, लिपस्टिक, लाल कपडे इत्यादी मेकअप वस्तू अर्पण करा.
हरतालिका तीज व्रतकथा ऐका आणि वाचा.
यानंतर गणेशजी, शिवजी आणि पार्वती जी यांची आरती करा.
दुस-या दिवशी पुनरावृत्ती करा.
पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि चांगल्या वराच्या शोधासाठी हे व्रत करतात .
