हिंदू धर्मात दिवाळी या सणाला विशेष महत्त्व आहे. धनत्रयोदशीचा सण दरवर्षी कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील त्रयोदशीला असतो. या सणाला धनतेरस म्हणून ओळखतात. धनतेरस हा शब्द ‘धन’ आणि ‘तेरस’ या दोन शब्दांपासून बनला आहे. धन संपत्तीचे प्रतिनिधित्व करते आणि तेरस तेरावा दिवस दर्शवितो.
असे मानले जाते की, या दिवशी समुद्रमंथन किंवा समुद्रमंथनाच्या वेळी देवी लक्ष्मी दुधाच्या सागरातून प्रकट झाली. आयुर्वेदाचे हिंदू देव भगवान धन्वंतरीची उत्पत्ती झाल्याकारणाने या दिवशी धन्वंतरीचा जन्मोत्सव साजरा केला जातो.
भगवान धन्वंतरीची पूजा केल्यास चांगले आरोग्य आणि समृद्धी देखील लाभते. याशिवाय धनत्रयोदशीला लक्ष्मी म्हणून झाडू अथवा केरसुणीची पुजा केली जाते. घरात सुख-शांती येते आणि संपत्ती वाढते असे मानले जाते.
दिवाळी 2023 या वर्षात नोव्हेंबर 12 रोजी साजरा केली जाईल. दिवाळी हा प्रकाशाचा उत्सव असून त्याचा धार्मिक महत्व अतिशय मोठा आहे. हिंदू धर्मातील एक महत्वाचा उत्सव असून त्याच्या दरम्यान पाच दिवस साजरे केले जातात. दिवाळीच्या पाच दिवसांतील प्रत्येक दिवसाला त्याच्या विशिष्ट रीतीने साजरा केले जाते. दिवाळीच्या दुसऱ्या दिवसाला धनत्रयोदशी म्हणतात. या दिवसाला धनत्रयोदशी म्हणतात कारण त्याला तीन धनांची आशीर्वाद मिळाली म्हणून त्याचा धनत्रयोदशी म्हणतात. धनत्रयोदशीच्या दिवशी लक्ष्मीपूजन होतो. लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी लक्ष्मीची पूजा केली जाते. दिवाळीच्या दुसऱ्या दिवसाला नरक चतुर्दशी म्हणतात. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी नरकासूरच्या मृत्यूनंतर त्याच्या आत्म्याची मोक्ष मिळाली म्हणून त्याचा नरक चतुर्दशी म्हणतात. दिवाळीच्या तिसऱ्या दिवसाला बालीप्रतिपदा म्हणतात. बालीप्रतिपदेला दिवाळीच्या दिवशी बालीची पूजा केली जाते. दिवाळीच्या चौथ्या दिवसाला पाडवा म्हणतात. पाडव्याच्या दिवशी भाऊबीज असते. भाऊबीजाच्या दिवशी बहीणींना भाऊंची आशीर्वाद दिले जाते.
