Journey of Subrata Roy: सहारा इंडिया ग्रुपचे प्रमुख सुब्रत रॉय (Subrata Roy) यांचे मंगळवारी रात्री निधन झाले आहे. ते 75 वर्षाचे होते. सुब्रत रॉय यांना उच्च रक्तदाब आणि मधुमेहासारख्या आजारांनी ग्रासले होते. एका 30 वर्षीय तरुणाने 1978 मध्ये 1500 रुपयांपासून सुरुवात केली आणि अवघ्या ३६ वर्षांत दीड लाख कोटी रुपयांहून अधिक किमतीचे व्यवसायाचे साम्राज्य उभे केले. हा बिझनेस टायकून दुसरा कोणी नसून सहारा इंडिया परिवारचे अध्यक्ष सुब्रत रॉय सहारा आहेत.
सुब्रत रॉय यांचा जन्म 10 जून 1948 रोजी बिहारमधील अररिया जिल्ह्यात झाला. ते व्यवसायातील एक प्रसिद्ध नाव होते. वित्त, रिअल इस्टेट, मीडिया आणि आदरातिथ्य अशा इतर क्षेत्रांमध्ये एक विशाल साम्राज्य स्थापन केले. सुब्रत रॉय यांनी 1978 मध्ये सहारा इंडिया परिवार समूहाची स्थापना केली. गोरखपूर येथून व्यवसाय सुरू केला. यानंतर मागे वळून पाहिले नाही. सुब्रत रॉय आणि सहारा समूहाचे मुंबईतील अॅम्बी व्हॅली सिटी, लंडनमधील ग्रोसव्हेनॉर हाऊस आणि अनेकवेळा चर्चेत राहिलेले. न्यूयॉर्कमधील न्यूयॉर्क प्लाझा हॉटेल हे जागतिक दर्जाच्या सुविधांनी युक्त युटोपियासारखे आहेत. या यशामुळे टाइम मॅगझिनसह अनेक वृत्तपत्रे आणि मासिकांच्या पहिल्या पानांवर स्थान मिळवलेल्या सुब्रत रॉय यांच्या सहारा इंडिया परिवाराचे मुख्यालय लखनौमध्ये आहे.
रिअल इस्टेट कंपनी आणि हाउसिंग इन्व्हेस्टमेंट कॉर्पोरेशनच्या माध्यमातून त्यांनी देशभरात मोठ्या प्रमाणावर जमीन खरेदी केली, ती विकसित केली आणि अनेक गृहनिर्माण योजना सुरू केल्या. लखनौ व्यतिरिक्त सहाराने कानपूर, गोरखपूर, हैदराबाद, भोपाळ, कोची, गुडगाव आणि पुणे इत्यादी ठिकाणी निवासी योजना सुरू केल्या. तसेच अमेरिकन बिल्डिंग कंपनीशी करार केला आहे. हिंदी आणि इतर प्रादेशिक भाषांमध्ये बातम्या आणि मनोरंजन वाहिन्या आणि वर्तमानपत्रे सुरू केली. मुंबईतील छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरील सहारा स्टार हॉटेलसोबतच परदेशातही हॉटेल्स सुरू झाली. दीड वर्षांपूर्वी रिटेल क्षेत्रात क्यू शॉप सुरू केले. ओरिसा, झारखंड आणि छत्तीसगडमध्ये वीज निर्मितीच्या क्षेत्रात गुंतवणूक केली. एअर सहाराही सुरू झाला. सहाराने शिक्षण क्षेत्रात हात जोडले आणि राजधानीत सहारा कॉलेज ऑफ नर्सिंग अँड पॅरामेडिकल सायन्सेस सुरू केले.
भारतीय क्रिकेट संघाचा दीर्घकाळ प्रायोजक असलेल्या सहारा समूहाने हॉकी संघालाही प्रायोजकत्व दिले आहे. फॉर्म्युला वन शर्यतींमध्ये या गटाची मोठी भागीदारी आहे. खेळाडू आणि चित्रपट क्षेत्रातील व्यक्तींशी असलेल्या जवळीकांमुळे सहारा चर्चेत आहे. अॅम्बी व्हॅली हे अनेक खेळाडूंचे आवडते ठिकाण मानले जात असे. सहाराने लखनौमध्येही मोठी गुंतवणूक केली. त्यांनी सहारा सिटी, सहारा इस्टेट, सहारा होम्स बांधली. गोमतीनगरमध्ये 350 खाटांचे सहारा हॉस्पिटलही बांधण्यात आले. मॉल संस्कृतीच्या अगदी सुरुवातीला हजरतगंज भागात सहारा मॉल बांधण्यात आला होता. अनेक ठिकाणी क्यू शॉप्स उघडण्यात आली. सुब्रत रॉय यांना भारतातच नव्हे तर विदेशातूनही अनेक पुरस्कर आणि सन्मान देण्यात आले आहे.
