Cyber crime : अलिकडच्या काळात ऑनलाईन गैरव्यवहार किंवा फसवणूक ही नेहमीच घडणारी बाब झाली आहे. ऑनलाईन फसवणूक करणारा एक गट सक्रिय असून तो आपली गोपनीय माहिती चोरून खाते हॅक करताना दिसून येतो. याशिवाय लोकांच्या खात्यातून एटीएमच्या माध्यमातूही पैसे काढले जात आहेत. अशा स्थितीत आपण नेटबँकिंग करताना खबरदारी घेणे गरजेचे होऊन बसले आहे. आपल्या खात्याचा नंबर आणि नेटबँकिंगसंबंधी निगडीत माहिती सांगण्याचे टाळले पाहिजे. बँकेतून फोन असल्याचे सांगून आपला पॅन क्रमांक, जन्मतारिख, राहण्याचा पत्ता, खातेक्रमांक, डेबिट कार्ड नंबर, ओटीपी नंबरची माहिती विचारतात. आपल्यालाही हा फोन बँकेतून असल्याचे वाटते आणि सर्वकाही माहिती सांगून मोकळे होतो. कालांतराने आपली फसवणूक केल्याचे उघडकीस येते. अशा प्रकारे ग्राहकांची फसवणूक होऊ नये यासाठी बँकेमार्फत सावधानतेचे अधिकृत एसएमएस आपल्या नोंदणीकृत मोबाईलवर वारंवार येतात. जेणेकरून ग्राहक फसव्या कॉलला बळी पडू नयेत. परंतु काहीजण त्याकडे दुर्लक्ष करून माहिती देतात. याशिवाय अशा प्रकारचा फोन जरी आला तरी आपण त्याची खातरजमा करायला हवी आणि बॅकेंच्या शाखेला किंवा टोल फ्री क्रमांकाला फसव्या कॉलची माहिती सांगणे गरजेचे आहे. एवढे होऊनही जर आपण ऑनलाइन फसवणूकीला बळी पडला असाल किंवा एटीएममधून पैसे काढले गेले असतील तर अशा स्थितीत आपण काही काळजी घेतली तर ते पैसे परत मिळू शकतात.
डेबिट कार्ड-नेटबँकिंग बंद करणे : जर तुम्ही नियमित डेबिट कार्ड आणि नेटबँकिंग करत असाल तर ते सुरक्षितता तपासूनच व्यवहार करणे गरजेचे आहे. जर आपल्या खात्यातून पैसे काढले गेले असेल तर आपण तात्काळ कस्टमर केअरला पोन करून माहिती द्यायला हवी. त्यानंतर आपले डेबिट कार्ड आणि नेटबँकिंग ब्लॉक करावे. आपले डेबिट कार्ड बँकेत जमा करून बँकेतून दुसरे नवीन कार्ड घ्यावे. आपल्या खात्यातून किती रक्कम कोणत्या वेळेला, कोणत्या दिवशी आणि कोठून काढली गेली आहे, याची माहिती शाखेतून घ्यावी. जर मोबाईलला खाते जोडलेले असेल तर किती पैसे काढले गेले आहेत, याची माहिती तात्काळ कळतेच. त्याचबरोबर बँकेला आपला पैसा परत मिळवण्यासंदर्भात प्रक्रिया सुरू करण्याची विनंती करू शकतो.
सोशल मिडियावर माहिती द्या : आपल्या बँक खात्यातून फसवणूक झाल्याचे निदर्शनास येताच फेसबुक, ट्विटर सारख्या सोशल मिडियातून या घटनेची माहिती व्हायरल करावी. तसेच संबंधित बँकेला टॅग करण्यास विसरू नका. अलिकडे बहुतांशी संस्था, कंपन्या या सोशल मिडियातील मतांची गांभीर्याने दखल घेताना दिसून येतात. अशा स्थितीत जर आपण फसवणूक झाल्याची माहिती पोस्ट केली तर बँक त्यावर तातडीने कारवाई करू शकते. तसेच ग्राहकाला पैसे परत कसे मिळवता येईल याबाबतच्या हालचाली करू शकते. बँकेला आपली प्रतिमा आणि विश्वासर्हतेची काळजी असते. त्यामुळे ग्राहकांचा विश्वास ढळणार नाही, यासाठी बँक प्रयत्नशील असते.
पोलिस ठाण्यात तक्रार करा: डेबिट कार्ड किंवा नेटबँकिंगच्या माध्यमातून पैसे काढल्याची माहिती बँकेला कळविल्यानंतर जवळच्या पोलिस ठाण्यात तक्रार करण्यास विसरू नका. या तक्रारीत फसवणूक कशी झाली, याबाबतची संपूर्ण माहिती देणे बंधनकारक आहे आणि ती आपल्यासाठी फायदेशीर ठरू शकते. तक्रारीमध्ये वेळ, ठिकाण, डेबिट कार्ड क्रमांक यासारखी महत्त्वाची माहिती देण्यास विसरू नका. आपण पोलिस ठाण्यात पैसे काढलेल्या एसएमएसचा स्क्रिनशॉटही देऊ शकतात. त्यानुसार तक्रारीची पोचपावती घेण्यासही विसरू नये. पोलिस अधिकार्‍यांना फसवणुकीचे प्रकरण सायबर क्राईम विभागाकडे हस्तांतरित करण्याची विनंती करू शकतात.
बँकेस कागदपत्रे द्या : आपण बँकेच्या शाखेत पोलिस ठाण्यात नोंदविलेल्या तक्रारीची प्रत आणि अर्ज दाखल करावा. या फसवणुकीची चौकशी करण्याची जबाबदारी आता बँकेवर असते. सर्वसाधारणपणे दोन आठवड्यात ही चौकशी पूर्ण करणे बंधनकारक असते. जर चौकशी प्रक्रिया वेळेत पूर्ण झाली की, आपल्याला पंधरा दिवसात किंवा महिन्याच्या आत खात्यावर रक्कम जमा होते. त्यासाठी बँकेशी सतत संपर्कात राहून त्यांना मदत करण्यासाठी सदैव तयार राहणे गरजेचे आहे. सीसीटीव्ही फुटेज पाहणे, फसवणुकीच्या कॉलचे विवरण सादर करणे, संबंधित एटीएम परिसरात चौकशी करणे, पोलिसांच्या सायबर सेलला वेळोवेळी माहिती देणे यासारख्या गोष्टीची आपण काळजी घेतल्यास आपण प्रकरण लवकर निकाली लागू शकते. पोलिस किंवा बँक अधिकारी तपासाला विलंब लावत असेल तर त्यासंबंधी वरिष्ठांना भेटून तक्रार करणे किंवा सोशल मिडियातून माहिती देणे गरजेचे आहे.
